مقدمه

امر به معروف و نهی از منکر یکی از آن احکام کاملا اجتماعی است که طبق عقل و آیات و روایات، باعث احیای جامعه است و این یعنی احیای امر به معروف و نهی از منکر، به منزله احیای عوامل حیاتی و رشد جامعه است و از این حیث، ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر بنا نهاده شد تا نسبت به خود احیای امر به معروف و نهی از منکر و نه انجام امر به معروف و نهی از منکر حساس باشد، حضرت امام خامنه ای در بخشی از دیدارشان با اعضای این ستاد اینچنین میفرمایند:

” نکته‌ی دوم این‌که، شما نباید «ستاد امر به معروف و نهی از منکر» باشید. باید «ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر» باشید. «ستاد امر به معروف»، یعنی این‌که امر به معروف در مملکت، یک جا، کار ستادی رویش می‌شود! مگر می‌شود شما چنین کاری بکنید؟! امر به معروف، مالِ همه‌ی مردم است. مگر می‌شود یک ستاد ده نفره بنشینند و سازماندهیِ ستادیِ امر به معروف در سطح کشور را بکنند؟! این‌که اصلاً امکان ندارد. شما باید یک کار دیگر را به عهده بگیرید.

نخواهید مباشرتاً، امر به معروف و نهی از منکر کنید. شما باید امر به معروف را در جامعه، احیا کنید. این، آن چیزی است که من خواسته‌ام. بارها و مکرّراً گفته‌ام و متأسفانه، این حرف به گوش افراد هم نمی‌رود. من می‌گویم: «مردم باید این روحیه را پیدا کنند. مردم، همان‌طور که نماز را واجب می‌دانند، باید امر به معروف را هم واجب بدانند.» باید این به مردم حالی شود که «لتأمرنّ بالمعروف و لتنهنّ عن المنکر او لیسلطنّ الله علیکم شرارکم.» همان‌طور که در جنگ متوجّه شدند که جنگ برایشان لازم است. شما، این کار را باید بکنید. اساس کار شما، احیای امر به معروف و نهی از منکر است؛ نه مباشرتاً سازماندهی امر به معروف و نهی از منکر. “

با این وصف آنچه که این ستاد باید دنبال کند احیای این فریضه بین مردم و بین مسئولان و بین مردم و مسئولان است، چه به صورت افقی و چه به صورت عمودی و این مستلزم رعایت بایدها و نبایدهایی است که اگر به آنها توجه نشود همین ستاد احیا میتواند به عاملی در جهت کمک به تضعیف امر به معروف و نهی از منکر تبدیل شود.

هیچ فعلی احیا نمیشود مگر این که مردم آن فعل را معروف و خوب و ضروری بدانند، این یعنی اگر مردم امر به معروف و نهی از منکر را مفید و موثر بدانند و قواعدش را بیاموزند میتوانند در جهت احیای جامعه و خوبیهایش گام بردارند و این مستلزم یک نکته مهم است و آن پذیرش اثرگذاری امر به معروف و نهی از منکر است در حالی که امروز خیلی از مردم نسبت به این مسئله تردید جدی دارند و فکر میکنند امر به معروف و نهی از منکر فایده ای ندارد و تنها موجب زحمت و تنش است در حالی که:

اولا باید موارد مناسب و موفق امر به معروف و نهی از منکر را برای مردم شرح داد که چگونه باعث احقاق حق یا اصلاح امری شده است.

ثانیا باید نحوه صحیح امر به معروف و نهی از منکر را به مردم آموخت تا هم فعلشان اثرگذار باشد و هم آسیبی متوجه خودشان نشود.

ثالثا باید از آمران به معروف و ناهیان از منکر در برابر باندهای ثروت و قدرت و مسئولان متخلف یا کم ظرفیت حمایت کرد تا مورد تعدی قرار نگیرند.

رابعا همانطور که امام خامنه ای مطالبه و تأکید کردند خود ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر نباید مباشرتاً به امر به معروف و نهی از منکر بپردازد مگر درباره خود فعل امر به معروف و نهی از منکر.

با این تفصیل ستاد وظیفه دارد ضمن این که امر به معروف و نهی از منکر را بین مردم فراگیر میکند، نهادها و ارگانهایی که قانونا باید در این حوزه فعال باشند را به میدان فرابخواند که دامنه وسیعی از نهادهای فرهنگی، اجتماعی، نظارتی، انتظامی، اطلاعاتی، اجرایی، قضایی و… را در برمیگیرد که اگر هرکدام از این نهادها وظایف قانونی خود را به درستی انجام دهند، یقینا معروفهای زیادی در جامعه ترویج و منکرات زیادی هم زدوده خواهد شد.

مسئله احیای امر به معروف و نهی از منکر چنان مهم است که ضمن حساسیت به ترک این وظیفه، باید نسبت به کسانی که این فریضه را غلط انجام میدهند و باعث جعل چهره زشتی از آنها میشوند نیز حساس بود و ورود به موقع داشت، چرا که یکی از عوامل موثر در کمرنگ شدن امر به معروف و نهی از منکر همین برخوردهای غلط و غیراصولی در سالیان گذشته بوده است.

انتصاب اخیر و فرصتها و تهدیها

انتصاب حاج حسن کربلایی در کسوت دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر از این جهت که ایشان ید طولایی در انجام این فریضه در صحنه های مختلف اعم از برخورد با فتنه ۸۸، مفاسد دفتر امام جمعه پیشین رشت، فتنه دیماه ۹۶ و… داشته و بابت آن هزینه های زیادی داده و منشأ برکات و اثرات زیادی نیز بوده است، خود مایه دلگرمی نیروهای انقلابی استان شد لیکن نگرانیهای جدی نیز وجود دارد.

در حالی که مفاسد اجتماعی اعم از بی­ حجابی، فعالیت باندهای سازمان یافته اشاعه فساد، سگ گردانی، ترویج سبک زندگی غربی، تهاجم فرهنگی، مسافرتهای تابستانی و… باعث نگرانی متدینین استان شده بود، انتصاب حاج حسن آقای کربلایی به عنوان دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر استان موجب افزایش امیدواری و نتیجتاً تشدید مطالبه گری از ایشان شد تا با این مفاسد قاطعانه وارد برخورد شود که این مطالبات از سطح امام جمعه محترم حضرت آیت الله فلاحتی تا دادستان انقلابی جناب آقای مصطفوی نیا و سایر مومنین و متدینین انجام شد و با اعلام همراهی نیروی انتظامی، سپاه، بسیج، ضابطان قضایی و سایر نیرهای انقلابی همراه گردید که این فشار سنگین، قطعا باعث دور شدن ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر از اهداف ترسیمی میگردد که جلوگیری از آن مستلزم التفات بیشتر به مطالبات رهبر معظم انقلاب از این ستاد است.

نگرانی دیگر، نزدیکی به ایام انتخابات ۹۸ مجلس بود، انتخابات از این جهت که مناصب حساس تقنینی و اجرایی کشور میتواند نقش به سزایی در قانون گذاری، نظارت و تحقق سیاستهای کلی نظام در بخشهای مختلف از جمله ترویج معروفات و کاهش منکرات داشته باشد، مسئله بسیار حساسی است که اگر به آن توجه نشود نهایتا فقط باید به امر به معروف و نهی از منکر نسبت به مسئولانی دلخوش کنیم که دغدغه مردم و اسلام و انقلاب ندارند، مسئولانی که بعضا دینداری متدینین را وسیله کسب رأی خود قرار میدهند و با همراهی رسانه های معاند، نمونه هایی مثل گشت ارشاد را ابزاری برای کسب کرسی های قدرت مینمایند.

در چنین شرایطی ناگهان تمرکز اصلی و صرف بر مسئله امر به معروف و نهی از منکر در موضوع حجاب آن هم به جای تمرکز بر دغدغه های جدی تر مردم مثل فساد اداری، تبعیض، گرانی، بیکاری، تعطیلی بنگاه های تولیدی، اشرافی گری مسئولان، رانتخواری آقازاده ها و… میتواند یک فرصت برای احیای امر به معروف و نهی از منکر و اثبات همراهی انقلابیها با مردم را به تهدیدی برای امر به معروف و نهی از منکر و تخریب انقلابیها تبدیل نماید و فرصتی بی نظیر برای جریانات ماکیاولیستی ایجاد نماید که برای کسب رأی حتی از جابجایی جای جلاد و شهید نیز ابایی ندارند تا با برجسته سازی تصاویری مثل گشت ارشاد، از مردم رأی بگیرند و به مردم و فرهنگ و اقتصادشان خیانت کنند.

نتیجه گیری:

مواردی که بیان شد البته نافی لزوم امر به معروف و نهی از منکر در مسئله حجاب و عفاف نیست بلکه این امر باید از سوی متولیان مشخص آن انجام گیرد و ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر نیز در کنار مطالباتی که از مسئولان مختلف در حوزه های متنوع دارد، باید نسبت به امر به معروف و نهی از منکر (از نهادهای متولی) در حوزه حجاب هم حساس باشد لیکن باید رسالت اصلی ستاد یعنی احیای امر به معروف و نهی از منکر از طریق آموزش، ترویج، فرهنگسازی، هماهنگسازی، مطالبه گری، الگوسازی و… بپردازد و ضمن احترام به مطالبات مسئولان استان، نسبت به مطالبات صریح رهبری تمرکز کند و هر آن توقعی که در آن راستا نمیگنجد یا با آن فاصله دارد را به مسیر و کانال اصلی آن در نهاد مربوطه هدایت کند و از آن نهاد مطالبه گری نماید.